шонді

сущ. солнце, солнышко || солнечный
арся шонді осеннее солнце асъя шонді утреннее солнце вижоват шонді желтоватое солнце
гажа шонді весёлое солнце
гожся шонді летнее солнце гӧрдоват шонді красноватое солнце гӧрд шонді багряное солнце дзоля шонді маленькое солнышко дона шонді драгоценное солнце жар шонді жаркое солнце зарни шонді золотое солнце кольквиж шонді желтое солнце ловъя шонді живое солнце кӧдзыд шонді холодное солнце мартся шонді мартовское солнце мелі шонді ласковое солнышко
мича шонді красивое солнце
пым шонді горячее солнце рам шонді смирное солнце рытъя шонді вечернее солнце тӧвся шонді зимнее солнце тувсов шонді, тувсовъя шонді весеннее солнце шоныд шонді теплое солнце югыд шонді светлое солнце яр шонді ослепительное солнце яръюгыд шонді яркое солнце ясыд шонді сияющее солнце
Мый вӧчӧ шонді? Что делает шонді? шонді бергӧдчӧ тӧвлань солнце поворачивается на зиму шонді вашъялӧ челядьлы солнце улыбается детям шонді вежсьӧ солнце изменяется шонді ветлӧ выліті солнце ходит в вышине шонді ветлӧ му весьтті солнце ходит над землёй шонді водӧ узьны солнце ложится спать шонді вӧзйӧ гаж солнце предлагает веселье шонді вӧтлӧ вой солнце гонит ночь шонді гажӧдӧ ывла солнце веселит природу шонді дзебсьӧ, дзебсясьӧ кымӧр сайӧ солнце прячется за облако шонді дзирдалӧ солнце сверкает шонді дзугыльмис солнце омрачилось шонді дышмис солнце обленилось шонді ёрӧ син солнце слепит глаза шонді зарниалӧ му солнце золотит землю шонді кайис вылӧ сонце высоко поднялось шонді кисӧ сетӧ солнце подаёт свою руку шонді койӧ югӧръяс му вылӧ солнце льёт лучи на землю шонді корӧ ывла вылӧ солнце зовёт на улицу шонді кунис синсӧ солнце зажмурилось шонді купайтчӧ ю пытшкын солнце купается в реке шонді кыліс да шуӧ солнце услышало и говорит шонді кыпӧдчис вылӧ солнце поднялось вверх шонді кыссис енэж шӧрӧдз солнце доползло до середины небосклона шонді лои кор? солнце возникло когда? шонді лои мустӧм солнце стало ненавистным шонді ломалӧ солнце светит шонді лэптӧма юр солнце подняло голову шонді лэччис вӧртас сайӧ солнце закатилось за горизонт шонді меліалӧ чужӧм солнце ласкает лицо шонді мудзис солнце устало шонді муртса петіс солнце едва показалось шонді мыссьӧ кӧдзыд ваӧн солнце умывается холодной водой шонді мыччӧ нырсӧ вӧр сайысь солнце высунулось из-за леса шонді мыччысис зэр бӧрын солнце показалось после дожня шонді некор оз саявлы солнце никогда не заходит шонді нюліс лымсӧ солнце слизало снег шонді нюлӧ ывласӧ югӧръяснас солнце лижет природу лучами шонді нюмъялӧ солнце улыбается шонді оз и пуксьывлы солнце и не садится шонді оз коль лысва солнце росы не оставит шонді петкӧдчис енэжӧ солнце появилось на небе шонді петӧ вӧртас сайысь, нӧрыс сайысь, асыввывсянь солнце восходит из-за горизонта, из-за холма, на востоке шонді петӧ зэрӧм бӧрын солнце появляется после дождя шонді пӧжӧ солнце печёт шонді пуксьӧ рытыввылӧ солнце заходит на западе шонді садьмис солнце проснулось шонді сайласьӧ кымӧр сайӧ солнце скрывется за тучей шонді сетӧ медводдза югӧр солнце пустило первый луч шонді сёйис лым солнце съело снег шонді скӧрмис солнце рассердилось шонді сывдіс лым солнце растопило снег шонді тӧдӧ ставсӧ солнце знает всё шонді тыдовтчис кымӧр сайсянь, кымӧр сайысь солнце показалось из-за облака шонді уджалӧ лунтыр солнце трудится весь день шонді узьӧ вӧр сайын солнце спит за лесом шонді чеччӧ солнце встает шонді чинтіс ассьыс ӧд солнце сбавило свой жар шонді шӧйтӧ лунтыр солнце бродит целый день шонді шонтӧ омӧля, пӧся, ёна, яра солце греет слабо, жарко, сильно, нещадно шонді шонтӧ миянӧс, мыштӧ, мусӧ солнце согревает нас, спину, землю шонді югзьӧдӧ му солнце освещает землю шонді югъялӧ керка весьтын солнце сияет над домом
шонді абу солнца нет шондіыс вылын солнце высоко шондіыс енэж шӧрын нин солнце уже посреди небосклона шондіыс енэжын солнце на небе шондіыс юр весьтын солнце над головой
арталам лунсӧ шонді паныд считаем дни против солнца босьтам D витамин шонді пыр получаем витамин D через солнце висьталам шонді йылысь рассказываем о солнце воим шонді лэччандор приехали на закате солнца волам шондікӧд тшӧтш придем вместе с солнцем восьлалам шонділань шагаем к солнцу дзебсям шондіысь пу улӧ прячемся от солнца под деревом корам ывлаӧ шонді зовём на улицу солнце куйлам шонді водзын лежим на солнце мунам шонділань движемся к солнцу петам шонділы воча выйдем навстречу солнца петім туйӧ шонді петандор мы отправились в путь на восходе солнца петім шонді водзӧ вышли на солнцепёк пукалам шонді сайын сидим в тени серпасалам шонді карандашӧн рисуем солнце карандашом сулалам шонді улын стоим под солнцем чеччим шонді петтӧдз мы встали до восхода солнца юрбитам шонділы поклоняемся солнцу
быдмӧгъяс шонділы радлӧны растения радуются солнцу во пансьӧмыс шонді пасӧн тӧдчӧдӧма начало года отмечено знаком солнца дзоридз радейтӧ шонді цветы любят солнце дзоридзьяс уна рӧмӧн ворсӧдчӧны шонді улын цветы переливаются разными красками под солнцем Ен вӧчӧма шонді Бог создал солнце кань кургӧ, куткырвидзӧ шонді водзын кошка мурлычет, лежит свернувшись на солнце кыдз пу кышакылӧ шонді улын берёза шелестит под солнцем кымӧр сайӧдіс шонді туча заслонила солнце кымӧр тупкис шонді туча заволокла солнце лым дзирдалӧ шонді улын снег блестит на солнце лым чиръяс ворсӧны шонді водзын снежинки искрятся на солнце лыс кыйӧ шонді югӧр хвоя ловит свет солнца ӧшкамӧшка мӧдӧдӧ шонді радуга шлёт солнце ыбкай кайис шондіӧдз жаворонок взмыл до самого солнца ывла выв югдӧ шонді улын природа светлеет при солнце ывлаын шондітӧг пемыд на улице без солнца темно
шонді лэччандор на заходе солнца шонді петан вежӧс сектор восхода солнца шонді петандор на восходе солнца шонді петігӧн при восходе солнца шонді пуксяндор на закате солнца
шонді бердлӧм солнечное затмение шонді косӧм солнцеворот шонді кыв язык солнца шонді нюм улыбка солнца шонді пас знак солнца шонді рӧм цвет солнца шонді чой сестра-солнце шонді югӧр солнечный луч, свет солнца
шонді югӧр вачкӧ ӧшинь тасӧ солнечный луч бьёт по раме шонді югӧр ворсӧдчӧ чужӧм вылын солнечный луч играет на лице шонді югӧр пым солнцечный луч горячий шонді югӧр усис му вылӧ солнечный луч упал на землю шонді югӧръяс улын шор косьмис под солнечными лучами ручей иссох шонді югӧрыс оз веськав сэтчӧ свет солнца не попадает туда котралам шонді югӧр бӧрся бегаем за солнечным лучом
шонді Зарни Ань солнце Золотая Баба (древняя богиня севера)
Шусьӧгъяс да фразеология: Шонді водзын шоныд, а мам дінын лӧсьыд. При солнышке тепло, при матери добро. Шонді кӧть и ӧти, а оз быдӧнӧс ӧтмоза шонты. Солнышко одно, но не всех одинаково греет. Шондісьыс ылӧ оз ыстыны. Дальше солнца не сошлют. Шонді югыдыс паськыд. ~ Не свет клином не сошёлся. Шонді йӧткыны. ~ Бездельем маяться. Шондісӧ эн вошты! Не затмевай солнце!
Йӧзыс казялӧма: Шонді выліті ветлӧ регыд ю воссяс. Солнце высоко ходит скоро реки вскроются. Шонді горулыс кӧ мисьтӧм, аски зэрас. Если закат некрасивый, завтра будет дождь. Шонді пӧжӧ гымалӧм водзын. Солнце печёт перед грозой.
Нӧдкыв: Кузь-кузь мужик да тӧлысь ни шонді оз аддзыв. Длинный-предлинный мужик, а ни месяца, ни солнца не видит.
Форма слова
шонді (сущ.)

X

 

Падежи отношений

Падеж Вопрос Основные
формы
Формы с притяжательными суффиксами
мой твой, -то его, её, -то наш ваш их
Именительный Кто? Что? шонді шондіӧй шондіыд шондіыс шондіным шондіныд шондіныс
Винительный Кого? Что? шондіӧс, шонді шондіӧс шондітӧ шондісӧ шондінымӧс шондіныдтӧ шондінысӧ
Родительный Кого? Чего? шонділӧн шондіӧйлӧн шондіыдлӧн шондіыслӧн шондінымлӧн шондіныдлӧн шондіныслӧн
Притяжательный У кого? У чего? шонділысь шондіӧйлысь шондіыдлысь шондіыслысь шондінымлысь шондіныдлысь шондіныслысь
Дательный Кому? Чему? шонділы шондіӧйлы шондіыдлы шондіыслы шондінымлы шондіныдлы шондіныслы
Творительный Кем? Чем? шондіӧн шондінам шондінад шондінас шондінаным шондінаныд шондінаныс
Соединительный С кем? С чем? шондікӧд шондіӧйкӧд шондіыдкӧд шондіыскӧд шондінымкӧд шондіныдкӧд шондіныскӧд
Лишительный Без кого? Без чего? шондітӧг шондіӧйтӧг шондітӧгыд шондітӧгыс шондітӧгным шондітӧгныд шондітӧгныс
Достигательный За кем? За чем? шонділа шондіӧйла шондіыдла шондіысла шондінымла шондіныдла шондінысла

 

Падежи пространства

Падеж Вопрос Основные
формы
Формы с притяжательными суффиксами
мой твой, -то его, её, -то наш ваш их
Местный В ком? В чём? шондіын шондіам шондіад шондіас шондіаным шондіаныд шондіаныс
Исходный Из кого? Из чего? шондіысь шондісьым шондісьыд шондісьыс шондісьыным шондісьыныд шондісьыныс
Вступительный В кого? Во что? шондіӧ шондіам шондіад шондіас шондіаным шондіаныд шондіаныс
Приблизительный К кому? К чему? шонділань шондіӧйлань шонділаньыд шонділаньыс шонділаньным шонділаньныд шонділаньныс
Отдалительный От кого? От чего? шондісянь шондіӧйсянь шондісяньыд шондісяньыс шондісяньным шондісяньныд шондісяньныс
Переходный По кому? По чему? шондіӧд шондіӧдым шондіӧдыд шондіӧдыс шондіӧдным шондіӧдныд шондіӧдныс
Переходный По кому? По чему? шондіті шондітіым шондітіыд шондітіыс шондітіным шондітіныд шондітіныс
Предельный До кого? До чего? шондіӧдз шондіӧдзым шондіӧдзыд шондіӧдзыс шондіӧдзным шондіӧдзныд шондіӧдзныс